ایران اسلامی

مختصات: شرقی‌°۵۴ شمالی‌°۳۲ (نقشه)

جمهوری اسلامی ایران ایران
پرچم نشان
شعار ملی: استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی
سرود ملی: سرود جمهوری اسلامی ایران (رسمی) ای ایران (غیر رسمی)
پایتخت (و بزرگترین شهر)		تهران شرقی′۲۵°۵۱ شمالی′۴۱°۳۵
زبان رسمی		پارسی
نوع حکومت		جمهوری اسلامی
نام حاکمان   • رهبر  • رئیس جمهور  • معاون اول رئیس جمهور  • رئیس مجلس  • رئیس قوه قضائیه		سید علی خامنه‌ای محمود احمدی‌نژاد محمدرضا رحیمی علی لاریجانی صادق لاریجانی
موارد منجر به تشکیل اعلام پیروزی انقلاب روز جمهوری اسلامی		برکناری محمدرضا پهلوی ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ ۱۲ فروردین ۱۳۵۸
مساحت
-	مساحت	۱٬۶۴۸٬۱۹۵کیلومتر مربع (۱۸ام)
-	‌آب‌ها (٪)	۰٫۷
جمعیت
-	سرشماری	۷۴٬۷۰۰٬۰۰۰  (۱۷ام)
-	تراکم جمعیت	۴۵‎/km۲‏ (۱۶۳ام)
تولید ناخالص داخلی	(تخمین ۱۳۸۸)
-	مجموع	۸۵۸٫۶۵۲ میلیارد دلار (۱۸ام)
-	سرانه	۱۱٬۳۹۵ دلار (۷۹ام)
جینی (۲۰۰۸)		۳۸ (متوسط)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۰)		▲ ۰٫۷۰۲  (بالا) (۷۰م)
واحد پول		ریال ایران (IRR)
منطقه زمانی		(ساعت جهانی+۳:۳۰)
نوع تقویم		هجری خورشیدی
جهت رانندگی		راست
دامنه اینترنتی		ir.
پیش‌شماره تلفنی		+۹۸
برق
-	اختلاف پتانسیل	۲۴۰~۲۲۰ ولت
-	بسامد	۵۰ هرتز

ایران ( آوا به معنی: سرزمین آریاییان) با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران ( آوا ) کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقهٔ خاورمیانه با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومترمربع وسعت (۱۸ام درجهان) و بر پایهٔ سرشماری سال ۱۳۸۵ حدود ۷۰٬۴۷۲٬۰۰۰ نفر جمعیت است پایتخت، بزرگ‌ترین شهر و مرکز سیاسی ایران، تهران است.

ایران از شمال با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان، از شرق با افغاستان و پاکستان و از غرب با ترکیه و عراق همسایه‌است و همچنین از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود می‌شود، که دو منطقهٔ نخست از مناطق مهم استخراج نفت و گاز در جهان هستند.

نظام سیاسی ایران برپایهٔ قانون اساسی مصوّب ۱۳۵۸ (و بازنگری ۱۳۶۸) پایه‌ریزی شده‌است. بالاترین جایگاه رسمی ایران پس از انقلاب، ولایت فقیه است که اکنون در اختیار سیّد علی خامنه‌ای است. اسلام دین رسمی، تشیّع مذهب رسمی و فارسی، زبان رسمی این کشور است. ایران به عنوان یک سرزمین و یک ملت، پیشینه‌ای کهن دارد و یکی از تاریخی‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود.

ایران به واسطهٔ قرار گرفتن در منطقهٔ میانی اوراسیا موقعیتی راهبردی دارد. و از اعضای سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهّد، سازمان کنفرانس اسلامی، اوپک، سازمان اکو و چندین سازمان بین‌المللی دیگر است. ایران یک قدرت منطقه‌ای در جنوب غربی آسیا است و جایگاهٔ مهمی را در اقتصاد جهانی به دلیل در اختیار داشتن صنعت نفت، صنعت پتروشیمی، گاز طبیعی و خودروسازی برای خود بدست آورده‌است

واژه‌شناسی

واژهٔ ایران (به پارسی باستان «اَئیریَه‌نا»، به پارسی میانه: ، تلفظ با یای مجهول: ĒRĀNŠAHR)، و برگرفته از کلمه «آریانام خَشَترام» و به معنای «سرزمین آریاییان» است که در گذر زمان به ایرانشهر و سپس در دورهٔ ساسانی به ایران تبدیل شده‌است.^[۸][۹]

واژهٔ «آریا» در زبان‌های اوستایی، پارسی باستان و سانسکریت به ترتیب به شکل‌های «اََئیریه»^پ «آریه»پ و «اَریه» به کار رفته‌است. همچنین در زبان سنسکریت «اریه»^پبه معنی سَروَر و مهتر و «آریکه»به معنی مَردِ شایستهٔ بزرگداشت و حرمت است و آریایی به زبان اوستایی «ائیرین»پ و به زبان پهلوی و پارسی دری «ایر» خوانده می‌شود و ایرج به زبان آریایی است. ایر در واژه به‌معنی «آزاده» و جمع آن «ایران» به‌معنی «آزادگان» است.

«ایران» در واژه به معنی «سرزمین آریاییان» است و مدّت‌ها پیش از اسلام نیز نام بومی آن ایران، اِران، یا ایرانشهر بود.، البته از ۶۰۰ سال پیش از میلاد تا ۱۳۱۴ (۱۹۳۵) در میان اروپاییان با نام «پرشیا» شناخته می‌شد. که در سال ۱۳۱۴ در شرف تأسیس جامعه ملل با درخواست رسمی رضاشاه پهلوی همان نام بومی کشور (ایران) در عرصهٔ جهانی هم به کار برده شد. نام «پرشیا» همچنان برابر نام ایران است و در زبان‌های اروپایی به دلیل سابقه تاریخی - فرهنگی‌اش کاربرد دارد، اما در اخبار سیاسی بیشتر نام ایران به کار برده می‌شود

تاریخ

تاریخ ایران
ایران پیش از آریایی‌ها
ایلامیان
تاریخ ایران پیش از اسلام
ماد
هخامنشیان
سلوکیان
اشکانیان
ساسانیان
تاریخ ایران پس از اسلام
ایران در دوران خلافت
امویان
عباسیان
ایران در دوران حکومت‌های محلی
طاهریان
صفاریان
سامانیان
زیاریان
بوییان
غزنویان
سلجوقیان
خوارزمشاهیان
ایران در دوره مغول
ایلخانیان
ایران در دوران ملوک‌الطوایفی
اتابکان فارس
جلایریان
چوپانیان
سربداران
تیموریان
مرعشیان
کیائیان
قراقویونلو
آق‌قویونلو
هزاراسپیان
ایران در دوران حکومت‌های ملی
صفوی
افشاریان
زند
قاجار
پهلوی
جمهوری اسلامی
موضوعی
تاریخ معاصر ایران
تاریخ مذاهب ایران
مهرپرستی زرتشتی تسنن تصوف تشیع تاریخ اسلام
جغرافیای ایران
اقتصاد ایران
گاهشمار تاریخ ایران
پروژه ایران

به دلیل غنی بودن تاریخ ایران، در این بخش فقط خلاصه‌ای از هر دوره قرار داده شده‌است. تاریخ ایران در این جا به چهار بخش اصلی تقسیم شده‌است. با توجه به اینکه هر چه به تاریخ امروز(معاصر) نزدیک می‌شویم، بر اهمیت تاریخ افزوده می‌شود، در اینجا سعی شده‌است که بیشتر به تاریخ نزدیک پرداخته شود، یعنی طبق یک سیر صعودی، هر چه مبحثی به تاریخ امروز نزدیک تر می‌شود، بیشتر به آن مبحث پرداخته شود.

پیش از تاریخ

دوره پیش از تاریخ خود به سه دوره تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از: ۱- دیرینه‌سنگی. ۲- میان‌سنگی. ۳- نوسنگی. دوران پارینه سنگی ایران به سه دوره پارینه سنگی آغازین، میانی، پایانی و یک دوره کوتاه بنام نوسنگی تقسیم می‌شود.

دیرینه‌سنگی

فرهنگهای مرتبط با دیرینه‌سنگی ایران شامل فرهنگ ساطور ابزار الدوان و فرهنک تبر دستی مشهد یافت شده‌است. این شواهد شامل تعدادی ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز است که شامل تراشه و ساطور ابزار هستند. طبق نظر کاشفین این مجموعه حداقل ۸۰۰ هزار سال قدمت دارد. از فرهنگ گیلان، شیوه تو در نزدیکی مهاباد، پل باریک در هلیلان لرستان هستند.

میان‌سنگی

از دوران میان‌سنگی که فرهنگ ابزار سازی آن موستری گفته می‌شود، شواهد بیشتری در غارها و پناهگاه ها یافت شده‌است که اغلب مربوط به زاگرس مرکزی هستند. این دوره از حدود ۲۰۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش شروع شده و تا حدود ۴۰ هزار سال پیش ادامه داشته‌است. انسان‌های نئاندرتال در این دوره در ایران می‌زیستند که بقایای اسکلت آنها در غار بیستون یافت شده‌است. مکانهای مهم این دوره غارهای بیستون، ورواسی، دو اشکفت در شمال کرمانشاه، غار قمری و در اطراف خرم‌آباد، کیارام در نزدیکی گرگان، نیاسر و در نزدیکی کاشان، قلعه بزی در نزدیکی اصفهان و سمنان است. ^[۱۵]

نوسنگی

دوران نوسنگی ایران از حدود ۴۰ هزار سال پیش آغاز و تا حدود ۱۸ هزار سال پیش ادامه یافته که مقارن با مهاجرت انسان هوشمند به ایران است. آثار این دوره در اطراف کرمانشاه، خرم‌آباد، مرودشت و کاشان یافت شده‌است. فرهنگ ابزار سازی این دوره تیغه و ریز تیغه برادوستی است. آثار دوره بعدی فراپارینه سنگی در غرب زاگرس و شمال البرز بدست آمده که فرهنگ زرزی خوانده می‌شود.

پیش از مادها (به‌شکل تمدن)

به دلیل تعدد تمدن‌ها، در این بخش فقط به بررسی برخی از تمدن‌های مهم و قابل توجه پرداخته شده‌است.

تمدن شهر سوخته

نمایی از جنوب شهر سوخته

شهر سوخته نام بقایای شهری باستانی است که در فاصلهٔ شهرهای زابل و زاهدان در استان سیستان و بلوچستان کنونی واقع شده‌است. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه‌گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند.
به اعتقاد برخی باستان‌شناسان این شهر را باید قدیمی‌ترین شهر دنیا دانست چرا که معدود شهرهای پیش از آن، از نظر امکانات و اصول شهرنشینی با آن قابل مقایسه نیستند.

تمدن عیلام

عیلامی‌ها یا ایلامیان یکی از اقوام سرزمین کنونی ایران بودند که از ۳۲۰۰ تا ۶۴۰ پیش از میلاد، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی فلات کنونی ایران فرمانروایی می‌کردند. تمدن عیلام یکی از قدیمی‌ترین و نخستین تمدن‌های جهان است. بر اساس بخش‌بندی جغرافیایی امروز، عیلام باستان سرزمین‌های خوزستان، فارس، ایلام و بخش‌هایی از استان‌های بوشهر، کرمان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و در دوران‌هایی تا جنوب دریاچه ارومیه را شامل می‌شد.

تمدن جیرفت

تمدن جیرُفت یا شهرنشینی جیرُفت نام یافته‌های باستانشناسی تازه‌ای‌ست که در استان کرمان ایران در نزدیکی جیرفت و هلیل‌رود. این تمدن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش (پیش از تمدن بین النهرین) است. و به این طریق به عنوان کهن‌ترین تمدن شرق شناخته می‌شود که در دشت خوش آب و هوا و حاصلخیز هلیل رود سکنی داشته‌اند. در این محل چند لوحه گلی یافت شده و به خطی هندسی روی آن مطالبی نوشته شده که هنوز رمز گشایی نشده ولی در کل روایت‌گر آنست که این مردم مخترع خط و زبان بوده‌اند نه سومریان. پیش از این پنداشته می‌شد اولین مخترعین خط، ابتدا سومریان (۳۶۰۰ پ. م.) و سپس ساکنان نواحی جنوبی میان‌رودان و تمدن ایلام در خوزستان باشند.

سایر تمدن‌ها:

• تپه سیلک
• تمدن اورارتو
• کاسی‌ها
• تمدن تپه گیان

پس از مادها (تا پیش از اسلام)

ماد نام قومی هندواروپایی مرتبط با پارس‌ها بود که در سده ۱۷ پیش از میلاد در سرزمینی که بعدها به نام ماد شناخته شد نشیمن گزدید. بر پایه برخی منابع مادها میان قرون ۹ تا ۷ پیش از میلاد حکومتی یکپارچه برای سرزمین‌های مادی‏ تشکیل ندادند همچنین آن چه از متون آشوری - که اسنادی معاصر با دوران مادها هستند - برمی‌آید، آن است که مادها از سدهٔ نهم تا هفتم پ.م. نتوانسته بودند چنان پیش‌رفتی بیابند که سبب هم‌گرایی و اتحاد و سازمان‌یافتگی قبایل و طوایف پراکندهٔ ماد بر محور یک رهبر و فرمان‌روای برتر و واحد - که بتوان وی را پادشاه کل سرزمین‌های مادنشین نامید؛ آن گونه که هردوت «دیوکس» را چنین می‌نماید - شده باشد.
پس از مادها، هخامنشیان بودند.

پهناوری پادشاهی هخامنشیان (۵۵۹–۳۳۰ پیش از میلاد)

هخامنشیان (۳۳۰-۵۵۰ قبل از میلاد) نام دودمانی پادشاهی در ایران پیش از اسلام است. پادشاهان این دودمان از پارسیان بودند و تبار خود را به «هخامنش» می‌رساندند که سرکردهٔ طایفه پاسارگاد از طایفه‌های پارسیان بوده‌است. هخامنشیان نخست پادشاهان بومی پارس و سپس انشان بودند ولی با شکستی که کوروش بزرگ بر ایشتوویگو واپسین پادشاه ماد وارد ساخت و سپس فتح لیدیه و بابل پادشاهی هخامنشیان تبدیل به شاهنشاهی بزرگی شد. از این رو کوروش بزرگ را بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی می‌دانند. به قدرت رسیدن پارسی‌ها و سلسله هخامنشی یکی از وقایع مهم تاریخ قدیم است. اینان دولتی تأسیس کردند که دنیای قدیم را به استثنای دو سوم یونان تحت تسلط خود در آوردند. شاهنشاهی هخامنشی را نخستین امپراتوری تاریخ جهان می‌دانند. هخامنشیان ۲۲۰ سال (از ۵۵۰ پیش از میلاد تا ۳۳۰ پیش از میلاد) بر بخش بزرگی از جهان شناخته شده آن روز از رود سند تا دانوب در اروپا و از آسیای میانه تا شمال شرقی آفریقا فرمان راندند. شاهنشاهی هخامنشی به دست اسکندر مقدونی برافتاد. پس از مرگ اسکندر (۳۲۳ (پیش از میلاد)) فتوحاتش میان سردارانش تقسیم شد و بیشتر متصرفات آسیایی او که ایران هستهٔ آن بود به سلوکوس اول رسید. به این ترتیب ایران تحت حکومت سلوکیان در آمد.سلوکیان یا اسالکه نام دولتی بود که در میان سال‌های ۳۱۲ تا ۶۴ پیش از میلاد بر آسیای غربی فرمان می‌راند. پس از مدتی پارتها نفوذ خود را گسترش دادند و سرانجام توانستند عاملی برای نابودی سلوکیان شوند.

اشکانیان

اشکانیان (۲۵۰ پ. م ۲۲۴ م.) که از تیره ایرانی داهه از عشایر سکاهای حدود باختر بودند، از ایالت پارت که مشتمل بر خراسان فعلی بود برخاستند. نام سرزمین پارت در کتیبه‌های داریوش پَرثَوَه آمده‌است که به زبان پارتی پهلوی می‌شود. چون پارتیان از اهل ایالت پَهلَه بودند، از این جهت در نسبت به آن سرزمین ایشان را پهلوی نیز می‌توان خواند. قبایل پارتی در آغاز با قوم داهه که در مشرق دریای مازندران در آمل می‌زیستند در ی

 سلام دوستان عیدتان مبارک 

هرروز که گناهی از ما سر نزند عید است   امام علی(ع)

از آغاز ذی‌القعده سال دهم هجری که آخرین سال زندگانی پیامبر بود، به همه مناطق مسلمان‌نشین و ایل‌ها و قبیله‌های مسلمان عربستان خبر داد که وی در این ماه به مکه معظمه خواهد رفت و حج به‌جای خواهد آورد و بدین‌ترتیب بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان شکل گرفت، که به حجةالوداع معروف است.

با پایان حج محمد به سرعت دستور حرکت جهت اجتماع در غدیر خم را دادند. حتی ۱۲۰۰۰ از اهل یمن - که برای رفتن به وطن خود باید راه دیگری را می‌رفتند - به دستور او با کاروان مسلمانان همراه شدند.

در میان راه مکه و مدینه در غدیر خم، آیه قرآن فروفرستاده شد:

«ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده [به مردم] برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده‌ای و خداوند از مردم نگاهت خواهد داشت.

در پی نزول این آیه، پیامبر دستور داد همه کاروانیان در آن محل گرد هم آیند، و در همان‌جا پیامبر خطابهٔ طولانی غدیر را ایراد کرد.

برخی بخش‌های این سخنرانی- که به گفته شیعیان در معرفی مقام علی است - چنین است

پس از پایان خطابه، این آیه بر پیامبر فرو فرستاده شد:

امروز کافران از دین شما ناامید شدند. پس از آنان نهراسید و از من (پروردگار) بترسید. امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام داشتم و اسلام را به‌عنوان دینتان پسندیدم.

مراسم بیعت مسلمانان با پیامبر و علی ‏سه روز طول کشید و حتی بانوان با قراردادن دست خود در ظرف بزرگ آبی که در سوی دیگر آن در درون خیمه، دست علی قرار داشت، بیعت خود را اعلام می‌کردند.

در دیدگاه شیعه، منافقین که گروه قابل‌توجهی را تشکیل می‌دادند، در ماجرای غدیر و به اراده الهی، نتوانستند نیات خود را آشکار و عملی کنند؛ اما در میان جمعیت شبهه‌افکنی‌هایی نسبت به اقدام پیامبر انجام می‌دادند و شخصی به نام «حارث فهری» را تحریک کردند تا نزد رسول بیاید و برخلاف همه تصریحات حضرت در ضمن خطبه، سؤال کند که آیا آن چه درباره علی بن ابی طالب گفتی از جانب پروردگار بود یا از جانب خود؟ پیامبر در پاسخ فرمودند: «خداوند به من وحی کرده‌است و واسطه میان من و خدا جبرئیل است و من اعلام‌کننده پیام خدا هستم و بدون اجازهٔ پروردگارم، خبری را اعلام نمی‌کنم.

حدیث غدیر در کتاب‌ها

1. تفسیر الطبری، ج ۳ ص ۴۲۸
2. الخصائص (السیوطی)، ص ۱۸
3. سنن الترمذی، ج ۵ ص ۵۹۱
4. صحیح الترمذی، ج ۱ ص ۳۲، ج ۲ ص ۲۹۸، ج ۵ ص ۶۳۳
5. صحیح مسلم، ج ۴ ص ۱۸۷۳
6. الطرائف، سید ابن طاووس، ص ۳۳.
7. کشف المهم فی طریق خبر غدیر خم، سید هاشم بحرانی
8. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ۳۷، ص ۱۸۱ و ۱۸۲
9. عوالم العلوم، شیخ عبدالله بحرانی، ج ۱۵/۳ ص ۳۰۷ تا ۳۲۷
10. عبقات الأنوار، میر حامد حسین هندی، جلد غدیر
11. الغدیر، علامه امینی، ج ۱، صص ۱۲ تا ۱۵۱، و ۲۹۴ تا ۳۲۲
12. خلاصه عبقات الأنوار، سید علی حسینی میلانی، جلد غدیر

مسجد غدیر خم

مسجدی با گستردگی ۵۰ مترمربع در منطقه غدیر خم که در دو دهه اخیر بازسازی شد، در شهریور ۱۳۸۶ پیروان فرقه وهابیت در اقدامی شبانه آن را ویرانه کردند

غدیر خم نام ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است که پیامبر اسلام در حجةالوداع، علی را «ولی» پس از خود اعلام کرد. ۱۸ ذی‌الحجه، سال‌روز این واقعه میان شیعیان به عید غدیر خم شهرت دارد.

محمد، پیامبر اسلام در بازگشت از آخرین حج خود همه مسلمانانی که در حج شرکت داشتند را در غدیر خم جمع کرد و شیعیان معتقدند که او در آنجا علی بن ابی‌طالب را به‌عنوان وصی و برادر و جانشین خود از جانب الله معرفی کرد. عبارت معروف «هر آن‌کس که من مولای او هستم، پس علی مولای اوست» قسمتی از خطابه بلند غدیر می‌باشد. گرچه در تفسیر حدیث غدیر خم در بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد. اهل سنت تنها اظهار نزدیکی پیامبر به علی و دوستی با او رامی‌دانند و اظهار خواسته اش که علی به عنوان پسر عمو و فرزند خوانده اش جانشین او در مسئولیت‌های خانوادگی اش پس از مرگ شود.

این واقعه و حدیث غدیر در کتاب های شیعه و بسیاری کتاب های اهل سنت نقل شده است. اولین منبع تاریخی که به این کتاب اشاره می کند یعقوبی مورخ شیعه در نیمه دوم قرن سوم هجری است و اولین آثار ادبی قابل تاریخ گذاری، مجموعه اشعاری از نویسندگان شیعه در قرن دوم هجری است. از حدود قرن دوم هجری واقعه غدیر خم بعنوان دلیل نویسندگان شیعه برای اثبات برحقی علی بر جانشینی محمد آمده است

«غدیر خم» نام ناحیه‌ای در میان مکه و مدینه است که بر سر راه حاجیان قرار دارد و به خاطر وجود برکه‌ای در این محل که در آن آب باران جمع می‎‌شده‌است، به این نام شهرت یافته‌است. غدیر در ۳-۴ کیلومتری جحفه واقع شده و جحفه در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد که یکی از میقات‌هایپنجگانه‌است. در جحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا می‌شود. غدیر خم به‌سبب وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان بود؛ اما گرمایی طاقت‌فرسا داشت

از دیدگاه تاریخی

بنوشته سید حسین نصر هنگامی که محمد از آخرین حج خود در سال ۶۳۲ میلادی باز می‌گشت. خطابه‌ای در مورد علی ایراد نمود که توسط شیعه و سنی بسیار متفاوت تفسیر شده‌است. مطابق با روایت هر دو گروه محمد گفت که علی وارثش و برادرش و کسی است که هر کس پیامبر را به عنوان مولایش (رهبر یا دوست قابل اعتماد) بپذیرد(کلمه مولا مرتبط است با ولایت(با کسر واو) یا وَلایت (با فتح واو) که حکومت، شروع مبادرت، غلبه معنوی و قدرت معنی می‌دهد). شیعیان این اظهارات را به معنی تعیین علی به جانشینی پیامبر و اولین امام می‌دانند. اهل سنت تنها اظهار نزدیکی پیامبر به علی می‌دانند و اظهار خواسته‌اش که علی به عنوان پسرعمو و فرزند خوانده‌اش جانشین او در مسئولیت‌های خانوادگیش پس از مرگ شود. بنظر می‌رسد که اولین تاریخ‌نگاری که واقعه غدیر خم را ثبت کرده‌است تاریخ نگار شیعه؛ یعقوبی در نیمه دوم قرن سوم هجری بوده‌است

بگفته احمد کاظمی موسوی، استاد حقوق اسلامی، بسیاری از منابع اهل سنت واقعه غدیر خم را نقل کرده‌اند اما قائل به این موضوع نیستند که غدیر دلالت بر تعیین علی به عنوان جانشین سیاسی پیامبر مسلمانان داشته‌است. مجموعهٔ جامعی از نقل قول‌ها و احادیث در مورد غدیر خم در سه کتاب اهل سنت وجود دارد. این سه اثر عبارتند از کتاب مُسند احمد بن حنبل، تاریخ مدینات دمشق ابن عساکر، و کتاب البدایة و النهایة ابن کثیر

نکته جالب در مورد غدیر خم این است که در خطبهٔ منسوب به علی در نهج‌البلاغه که او در مورد برحقی خود به عنوان جانشینی محمد ایراد نموده‌است، اشاره‌ای به این واقعه نیست. با این وجود از حدود قرن دوم هجری این واقعه از دلایل اصلی عنوان شده توسط شیعه برای برحقی علی بر جانشینی محمد محسوب می‌شده‌است. اولین نمونه از اینگونه آثار ادبی که می‌توان تاریخی برای آن تعیین کرد هاشمیات کمیت بن زیاد اسدی مربوط به قرن دوم هجری/هشتم میلادی و کتاب سلیم بن قیس مربوط به قرن دوم هجری/هشتم میلادی است.

سلام دوستان عیدتان مبارک 

هرروز که گناهی از ما سر نزند عید است   امام علی(ع)

از آغاز ذی‌القعده سال دهم هجری که آخرین سال زندگانی پیامبر بود، به همه مناطق مسلمان‌نشین و ایل‌ها و قبیله‌های مسلمان عربستان خبر داد که وی در این ماه به مکه معظمه خواهد رفت و حج به‌جای خواهد آورد و بدین‌ترتیب بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان شکل گرفت، که به حجةالوداع معروف است.

با پایان حج محمد به سرعت دستور حرکت جهت اجتماع در غدیر خم را دادند. حتی ۱۲۰۰۰ از اهل یمن - که برای رفتن به وطن خود باید راه دیگری را می‌رفتند - به دستور او با کاروان مسلمانان همراه شدند.

در میان راه مکه و مدینه در غدیر خم، آیه قرآن فروفرستاده شد:

«ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده [به مردم] برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده‌ای و خداوند از مردم نگاهت خواهد داشت.

در پی نزول این آیه، پیامبر دستور داد همه کاروانیان در آن محل گرد هم آیند، و در همان‌جا پیامبر خطابهٔ طولانی غدیر را ایراد کرد.

برخی بخش‌های این سخنرانی- که به گفته شیعیان در معرفی مقام علی است - چنین است

پس از پایان خطابه، این آیه بر پیامبر فرو فرستاده شد:

امروز کافران از دین شما ناامید شدند. پس از آنان نهراسید و از من (پروردگار) بترسید. امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام داشتم و اسلام را به‌عنوان دینتان پسندیدم.

مراسم بیعت مسلمانان با پیامبر و علی ‏سه روز طول کشید و حتی بانوان با قراردادن دست خود در ظرف بزرگ آبی که در سوی دیگر آن در درون خیمه، دست علی قرار داشت، بیعت خود را اعلام می‌کردند.

در دیدگاه شیعه، منافقین که گروه قابل‌توجهی را تشکیل می‌دادند، در ماجرای غدیر و به اراده الهی، نتوانستند نیات خود را آشکار و عملی کنند؛ اما در میان جمعیت شبهه‌افکنی‌هایی نسبت به اقدام پیامبر انجام می‌دادند و شخصی به نام «حارث فهری» را تحریک کردند تا نزد رسول بیاید و برخلاف همه تصریحات حضرت در ضمن خطبه، سؤال کند که آیا آن چه درباره علی بن ابی طالب گفتی از جانب پروردگار بود یا از جانب خود؟ پیامبر در پاسخ فرمودند: «خداوند به من وحی کرده‌است و واسطه میان من و خدا جبرئیل است و من اعلام‌کننده پیام خدا هستم و بدون اجازهٔ پروردگارم، خبری را اعلام نمی‌کنم.

حدیث غدیر در کتاب‌ها

1. تفسیر الطبری، ج ۳ ص ۴۲۸
2. الخصائص (السیوطی)، ص ۱۸
3. سنن الترمذی، ج ۵ ص ۵۹۱
4. صحیح الترمذی، ج ۱ ص ۳۲، ج ۲ ص ۲۹۸، ج ۵ ص ۶۳۳
5. صحیح مسلم، ج ۴ ص ۱۸۷۳
6. الطرائف، سید ابن طاووس، ص ۳۳.
7. کشف المهم فی طریق خبر غدیر خم، سید هاشم بحرانی
8. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ۳۷، ص ۱۸۱ و ۱۸۲
9. عوالم العلوم، شیخ عبدالله بحرانی، ج ۱۵/۳ ص ۳۰۷ تا ۳۲۷
10. عبقات الأنوار، میر حامد حسین هندی، جلد غدیر
11. الغدیر، علامه امینی، ج ۱، صص ۱۲ تا ۱۵۱، و ۲۹۴ تا ۳۲۲
12. خلاصه عبقات الأنوار، سید علی حسینی میلانی، جلد غدیر

مسجد غدیر خم

مسجدی با گستردگی ۵۰ مترمربع در منطقه غدیر خم که در دو دهه اخیر بازسازی شد، در شهریور ۱۳۸۶ پیروان فرقه وهابیت در اقدامی شبانه آن را ویرانه کردند

غدیر خم نام ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است که پیامبر اسلام در حجةالوداع، علی را «ولی» پس از خود اعلام کرد. ۱۸ ذی‌الحجه، سال‌روز این واقعه میان شیعیان به عید غدیر خم شهرت دارد.

محمد، پیامبر اسلام در بازگشت از آخرین حج خود همه مسلمانانی که در حج شرکت داشتند را در غدیر خم جمع کرد و شیعیان معتقدند که او در آنجا علی بن ابی‌طالب را به‌عنوان وصی و برادر و جانشین خود از جانب الله معرفی کرد. عبارت معروف «هر آن‌کس که من مولای او هستم، پس علی مولای اوست» قسمتی از خطابه بلند غدیر می‌باشد. گرچه در تفسیر حدیث غدیر خم در بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد. اهل سنت تنها اظهار نزدیکی پیامبر به علی و دوستی با او رامی‌دانند و اظهار خواسته اش که علی به عنوان پسر عمو و فرزند خوانده اش جانشین او در مسئولیت‌های خانوادگی اش پس از مرگ شود.

این واقعه و حدیث غدیر در کتاب های شیعه و بسیاری کتاب های اهل سنت نقل شده است. اولین منبع تاریخی که به این کتاب اشاره می کند یعقوبی مورخ شیعه در نیمه دوم قرن سوم هجری است و اولین آثار ادبی قابل تاریخ گذاری، مجموعه اشعاری از نویسندگان شیعه در قرن دوم هجری است. از حدود قرن دوم هجری واقعه غدیر خم بعنوان دلیل نویسندگان شیعه برای اثبات برحقی علی بر جانشینی محمد آمده است

«غدیر خم» نام ناحیه‌ای در میان مکه و مدینه است که بر سر راه حاجیان قرار دارد و به خاطر وجود برکه‌ای در این محل که در آن آب باران جمع می‎‌شده‌است، به این نام شهرت یافته‌است. غدیر در ۳-۴ کیلومتری جحفه واقع شده و جحفه در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد که یکی از میقات‌هایپنجگانه‌است. در جحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا می‌شود. غدیر خم به‌سبب وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان بود؛ اما گرمایی طاقت‌فرسا داشت

از دیدگاه تاریخی

بنوشته سید حسین نصر هنگامی که محمد از آخرین حج خود در سال ۶۳۲ میلادی باز می‌گشت. خطابه‌ای در مورد علی ایراد نمود که توسط شیعه و سنی بسیار متفاوت تفسیر شده‌است. مطابق با روایت هر دو گروه محمد گفت که علی وارثش و برادرش و کسی است که هر کس پیامبر را به عنوان مولایش (رهبر یا دوست قابل اعتماد) بپذیرد(کلمه مولا مرتبط است با ولایت(با کسر واو) یا وَلایت (با فتح واو) که حکومت، شروع مبادرت، غلبه معنوی و قدرت معنی می‌دهد). شیعیان این اظهارات را به معنی تعیین علی به جانشینی پیامبر و اولین امام می‌دانند. اهل سنت تنها اظهار نزدیکی پیامبر به علی می‌دانند و اظهار خواسته‌اش که علی به عنوان پسرعمو و فرزند خوانده‌اش جانشین او در مسئولیت‌های خانوادگیش پس از مرگ شود. بنظر می‌رسد که اولین تاریخ‌نگاری که واقعه غدیر خم را ثبت کرده‌است تاریخ نگار شیعه؛ یعقوبی در نیمه دوم قرن سوم هجری بوده‌است

بگفته احمد کاظمی موسوی، استاد حقوق اسلامی، بسیاری از منابع اهل سنت واقعه غدیر خم را نقل کرده‌اند اما قائل به این موضوع نیستند که غدیر دلالت بر تعیین علی به عنوان جانشین سیاسی پیامبر مسلمانان داشته‌است. مجموعهٔ جامعی از نقل قول‌ها و احادیث در مورد غدیر خم در سه کتاب اهل سنت وجود دارد. این سه اثر عبارتند از کتاب مُسند احمد بن حنبل، تاریخ مدینات دمشق ابن عساکر، و کتاب البدایة و النهایة ابن کثیر

نکته جالب در مورد غدیر خم این است که در خطبهٔ منسوب به علی در نهج‌البلاغه که او در مورد برحقی خود به عنوان جانشینی محمد ایراد نموده‌است، اشاره‌ای به این واقعه نیست. با این وجود از حدود قرن دوم هجری این واقعه از دلایل اصلی عنوان شده توسط شیعه برای برحقی علی بر جانشینی محمد محسوب می‌شده‌است. اولین نمونه از اینگونه آثار ادبی که می‌توان تاریخی برای آن تعیین کرد هاشمیات کمیت بن زیاد اسدی مربوط به قرن دوم هجری/هشتم میلادی و کتاب سلیم بن قیس مربوط به قرن دوم هجری/هشتم میلادی است.

 انفجار در سیستان و بلوچستان یک حمله انتحاری بود که طی آن عده‌ای از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سران قبایل منطقه کشته شدند. جنبش مقاومت مردمی ایران(جندالله)، مسئولیت این عملیات انتحاری را برعهده گرفته‌است.

این حادثه در ۲۶ مهر ۱۳۸۸ و در منطقه پیشین در حد فاصل شهرستان‌های سرباز و چابهار در جنوب استان سیستان و بلوچستان روی داد.سردار نورعلی شوشتری جانشین فرماندهنیروی زمینی سپاه و فرمانده قرارگاه قدس، سردار محمدزاده فرمانده سپاه استان سیستان و بلوچستان، فرمانده تیپ امیرالمؤمنین، فرمانده سپاه ایرانشهر، فرمانده سپاه شهرستان سرباز از جمله کشته‌شدگان بودند. این افراد در تدارک برگزاری همایش وحدت میان عشایر شیعی و سنی کشور بودند. در این رخداد ۱۰ نفر از سران عشایر، قبایل و طوایف منطقه نیز کشته‌شدند.مقامات ایرانی، آمریکا، بریتانیا و پاکستان را به نقش‌آفرینی در این حادثه متهم کرده‌اند.

شرح رویداد

ین انفجار در ساعت ۸:۲۰ صبح ۲۶ مهر ۱۳۸۸ در منطقه پیشین (نزدیکی شهر سرباز) در استان سیستان و بلوچستان روی داد. انفجار زمانی رخ داده‌است که فرماندهان سپاه در حال تدارک برگزاری همایش وحدت میان عشایر شیعی و سنی کشور بودند. برخی از گزارش‌ها حاکی از روی‌دادن ۲ انفجار است.

تلفات جانی

مدیرکل پزشکی قانونی استان سیستان و بلوچستان نام‌های ۴۱ کشته انفجار را اعلام کرده‌است.؛ اما رئیس شورای امنیت سازمان ملل در پیام خود از ۵۷ کشته و ۱۵۰ زخمی سخن گفته‌است۳ تن از کشته‌شدگان کرمانی و ۱۵ تن دیگر از بخش منطقه پیشین سرباز هستند.

اعضای سپاه

چندین تن از نیروهای سپاهی از کشته‌شدگان بودند. از جمله:

• سردار نورعلی شوشتری جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه و فرمانده قرارگاه قدس زاهدان
• سردار محمدزاده فرمانده سپاه استان سیستان و بلوچستان
• فرمانده سپاه ایرانشهر
• فرمانده سپاه سرباز
• فرمانده تیپ امیرالمومنین (ع)
• علی علویان فرمانده «تیپ صاحب الزمان (عج) سپاه ثارالله استان کرمان»
• حسین اسدی معاون تبلیغات و روابط عمومی نمایندگی ولی فقیه در «قرارگاه قدس»
• حسین مرادی فرمانده «قرارگاه داخلی»

سران عشایر

در این رخداد ۱۰ نفر از سران عشایر، قبایل و طوایف منطقه که بیشترشان سنّی‌مذهب بوده‌اند نیز کشته شده‌اند.

شهروندان پاکستان 

۴ شهروند کشور پاکستان که در نزدیکی نمایشگاه صنایع دستی حضور داشته‌اند هم در این حادثه کشته شده‌اند.

مسئولیت بمب‌گذاری

جنبش مقاومت ملی ایران به سرکردگی عبدالمالک ریگی، مسئولیت این بمب‌گذاری را به عهده گرفته‌است.

عامل انفجار انتحاری عبدالواحد محمدزاده معرفی شده‌است.

اتهام هم‌دستی پاکستان

محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران برخی ماموران امنیتی پاکستان را به همکاری با عناصر اصلی این حادثه متهم کرد. در همین راستا مصطفی محمد نجار، وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران در ۱ آبان به پاکستان سفر کرد تا مقامات پاکستان را متقاعد سازد که برای دستگیری اعضای این گروه که در خاک پاکستان مستقر هستند با ایران همکاری کند. وی در این سفر سعی کرد مدارک ادعایی را مبنی بر اجازه حکومت پاکستان به گروه جندالله به انجام عملیات نظامی در خاک پاکستان ارائه داد.

ماجرای انفجار به نقل از یکی از شاهدان

ابراهیم شهریاری -همراه نورعلی شوشتری- دربارهٔ انفجار گفته‌است:

 بعضي از شهرستانهاي بلوجستان+ عكس

 چابهار بعد از یک روز بارانی

 

 

 

 

تصویربرداری برادران رندبلوچ 

 تكدي‌گري؛ پشتوانه سودجويان بي‌سرپناه 

خبرگزاري فارس: اين روزها متكديان چه نيازمند و چه حرفه‌اي با شيوه‎اي بسيار نوين و احساسات برانگير، به امرار معاش مي‌پردازند و از عواطف مردم بيشترين استفاده را مي‌كنند، متاسفانه هنوز راهكاري كاربردي براي رفع اين معضل رو به رشد به ويژه در شهرهاي كوچك اجرايي نشده است.

به گزارش خبرگزاري فارس از آبادان، قطعاً شما نيز در خيابان‌ها، اتوبوس، اماكن عمومي و ... با افرادي روبه‌رو شده‌ايد كه با لباس‌هاي مندرس و وضعيت نامناسب از شما درخواست كمك مي‌كنند، اين درخواست را در ابتدا با روانه كردن نگاه‌هاي معنادار و مظلومانه دنبال و در صورتي كه پاسخي دريافت نكنند، نفرين را جايگزين دعاي خير خود مي‌كنند. 

  

دانستنيهاي بمب اتم

بمب اتمي سلاحي است كه نيروي آن از انرژي اتمي و بر اثر شكاف هسته (فيسيون ) اتمهاي پلوتونيوم يا اورانيوم ايجاد مي شود .در فرآيند شكافت هسته اي ، اتمهاي ناپايدار شكافته و به اتمهاي سبكتر تبديل مي شوند . نخستين بمب از اين نوع ، در سال 1945 م در ايالات نيو مكزيكو در ايالات متحده آمريكا آزمايش شد . اين بمب ، انفجاري با قدرت 19 كيلو تن ايجاد كرد ( يك كيلو تن برابر است با 

انرژي اتمي آزاد شده 190 تن ماده منفجره تي . ان . تي ) انفجار بمب اتمي موج بسيار نيرومند پرتوهاي شديد نوراني ، تشعشعات نفوذ كننده اشعه گاما و نوترونها و پخش شدن مواد راديو اكتيو را همراه دارد . انفجار بمب اتمي چندين هزار ميليارد كالري حرارت را در چند ميليونيوم ثانيه ايجاد مي كند . 

اين دماي چند ميليون درجه اي با فشار بسيار زياد تا فاصله 1200 متري از مركز انفجار به افراد بدون پوشش حفاظتي صدمه مي زند و سبب مرگ و بيماري انسان و جانوران مي شود . همچنين زمين ، هوا آب و همه چيز را به مواد راديو اكتيو آلوده مي كند . 

بمب هاي اتمي شامل نيروهاي قوي و ضعيفي اند كه اين نيروها هسته يك اتم را به ويژه اتم هايي كه هسته هاي ناپايداري دارند، در جاي خود نگه مي دارند. اساسا دو شيوه بنيادي براي آزادسازي انرژي از يك اتم وجود دارد: 1- شكافت هسته اي: مي توان هسته يك اتم را با يك نوترون به دو جزء كوچك تر تقسيم كرد. اين همان شيوه اي است كه در مورد ايزوتوپ هاي اورانيوم (يعني اورانيوم 235 و اورانيوم 233) به كار مي رود. 
 

 چگونگی طراحی پرچم ایران

پرچم جمهوری اسلامی و چند آرم ماندگار چگونه طراحی شدند؟

پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از آرم‌های گذشته با رویكردی اعتقادی اسلامی تغییر یافتند و تعداد انبوهی نیز خلق شدند. حال پس از سی سال از انقلاب اسلامی فارس با نگاهی به چند آرم ماندگار و گفت و گو با طراحان آنها داستان‌ طراحی این آرم‌ها را روایت می‌كند.

به گزارش فارس ، پس از انقلاب شكوهمند اسلامی تغییر در همه اركان جامعه آغاز شد در این بین مردم علاقه‌مند بودند این تغییر در نشانه‌ها هم پدیدار شود تا انقلابی كه خود در آن نقش داشتند تبلور بیشتری بیابد. بنابر این آرم‌ها و نشانه‌های بسیاری از شركت‌های تجاری تغییر كردند و علاوه بر آن نهادهای انقلابی هم در صدد طراحی آرم و نشانه ویژه خود بودند. در راس آنها آرم پرچم جمهوری اسلامی ایران است كه با رویكردی اسلامی_ایرانی طراحی شد تا انقلابی الهی و مردمی را برای جهانیان تداعی كند.

حال با گذشت سی سال پر فراز و نشیب از انقلاب شكوهمند اسلامی بر آن شدیم تا با انتخاب چندین آرم و معرفی طراحان آنها از حال و هوا و جریان‌ طراحی آرم‌های آن دوران كه در ذهن مردم ثبت شده است بیشتر بدانیم.

هرچند برخی از آرم‌هایی كه این روزها به چشم ما كم و بیش آشنا می‌آیند فاقد نام طراح هستند و شناسنامه آنها چندان مشخص نیست اما در پرس و جوهای به عمل آمده اینچنین به نظر می‌آید كه در روزهای انقلاب، هنگامی كه شور و هیجانی بر تمام ایران اسلامی حاكم بوده است تمامی مبارزین و مردم انقلابی سعی بر تغییر و تحول همه چیز داشته‌ان حتی بسیاری از آرم‌های نهادهای تاسیس شده در بدو انقلاب از ذهن همان انقلابیون بوده است و در نهایت مهر تاییدی از جانب گرافیستی بر آن می‌خورده است.

 آرم جمهوری اسلامی ایران؛ طراح حمید ندیمی

همان طور كه پیش‌تر اشاره شد در راس تمامی آرم‌های طراحی شده در دوران پس از انقلاب اسلامی، آرم جمهوری اسلامی ایران كه توسط حمید ندیمی طراحی شده است از قداست و توجه ویژه‌ای برخوردار است و همین قداست و بزرگی سخن گفتن درباره آن را برای خالقش سخت كرده است.

این آرم در درون خود معانی زیادی را جای داده و سادگی و ظرفیت ویژه‌ای كه برای دربرگیری معانی متعدد دارد كه آن را از دیگر آرم‌های طراحی شده در این سال‌ها متمایز كرده است.

داستانی كه از طراحی این آرم نقل شده است تنها به مصاحبه‌ای از حمید ندیمی با مجله پاسدار اسلام در سال 1362 و همچنین جزییاتی دقیق از استانداردهای طراحی این آرم در مجله استاندارد ایران (كه توسط مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران منتشر شده است) محدود می‌شود. در فرصتی كه به خبرنگار فارس برای ملاقات با حمید ندیمی دست داد، وی با ارجاع به همان مطالب منتشر شده سؤالات مطرح شده را پاسخ داد. داستان این آرم آنطور كه در منابع ذكر شده نقل شده است از آنجا نشات می‌گیرد كه دكتر ندیمی تفسیری از سوره حدید را می‌شنود و از آن پس سه ركن اساسی حكومت اسلامی از دیدگاه قرآن در ذهنش نقش می‌بندد. «كتاب»، «ترازو» و «آهن» و یا به عبارت قرآنی «كتاب»، «میزان» و «حدید».

امام در یك سخنرانی خواستار تغییر نشان كشور می‌شوند

پس از پیروزی انقلاب امام خمینی(ره) در یك سخنرانی خواستار تغییر نشان كشور یعنی شیر و خورشید می‌شوند. در آن زمان حمید ندیمی با عشق و علاقه‌ای كه هنوز هم وقتی از آن صحبت می‌كند در اشك چشمش موج می‌زند، شروع به اتود زنی طرح الله می‌كند كه در انتها طرح آماده شده را به دفتر امام در قم ارسال می‌كند. هرچند كه ابتدا در مسابقه‌ای كه برای طرح آرم جمهوری اسلامی برگزار شد آرم دیگری به تصویب و در نهایت به چاپ بر روی اسكناس‌های آن دوران رسید اما دیری نمی‌گذرد كه شبی آقای هاشمی رفسنجانی با دكتر ندیمی تماس می‌گیرند و خبر از تنفیذ آرم توسط امام (در 19 اردیبهشت 1359) می‌دهند و از آقای ندیمی می‌خواهند تا بر روی طرح پرچم هم كار بكنند. رنگ‌های سبز و سفید و سرخ، علامت مخصوص جمهوری اسلامی و شعار «الله اكبر» همگی از اركانی هستند كه در قانون اساسی برای پرچم ایران در نظر گرفته شده‌اند. در اتودهای اولیه پرچم، عبارت «الله اكبر» طوری با خط كوفی بنایی نوشته شده بود كه بعضی‌ها از درون آن حروف USA را برداشت كردند. پس از این جریان «الله اكبر» به صورت فعلی طراحی می‌شود.

اما آن چنان كه از مطالب نوشته شده در مجله استاندارد ایران كه تنها منبع رسمی تحلیل آرم جمهوری اسلامی است، برمی‌آید؛«كلمه قرمز و به خون آغشته "الله " منقوش بر پرچم جمهوری اسلامی به دلیل اینكه "الله "مبداء و منتهای آفرینش است و هدف و غایت حكومت اسلامی (الی الله المصیر...) به كار می‌رود انتخاب شده است.

هلالی‌های این شكل از نقش مباركی ریشه می‌گیرد كه بارها حضرت محمد (ص) با شمشیر بر شن‌ها ترسیم كرده‌‌اند.

پنج جزء تشكیل دهنده علامت كه اگر به پنج اصل پایه دین برگردد اصل توحید را در حكم عمود و ساقه اصلی در میان دارند، گذشته از آنكه در تركیب كلی خویش كلمه الله را بیان می‌كنند و عصاره‌ای از كلمه توحید یعنی لااله الااله را نیز در خود مستتر دارند. خطوط هلالی‌های طرح كه در یك دایره محاط است با تداعی نصف النهارهای كره جهانی بودن دعوت اسلام را تجسم می‌بخشند.

جزء قائم میانی، در تركیب با شكل تشدید كه در خط فارسی و عربی نشانه شدت است شمشیر را تداعی می‌كند، قائم و ایستاده كه خود نماد و قدرت و استحكام و ایستادگی است و این برداشتی تعبیری از كلمه "حدید " یا آهن است در كتاب الله (... انزلنا الحدید "فیه باس شدید) و تركیب كاملا متقارن شكل بیانی از حالت تعادل و توازن كه این نیز برداشتی تعبیری است از كلمه میزان در كتاب خدا (والسماء رفعها و وضع "المیزان ").

الله اكبر و دلیل تكرار آن در حاشیه پرچم

«شعار الله اكبر» كه تكرار می‌شود و تكرار از ویژگی‌های شعار است این شعار یازده بار در رنگ سرخ و یازده بار در رنگ سبز یعنی بیست و دو بار تكرار می‌شود و این اشاره‌ایست به بیست و دوم بهمن. روزی كه این شعار برای انقلاب اسلامی پیروزی آفرید.

قالب راست گوشه خط نوشته «الله اكبر» یادی است از كوبندگی این شعار كه براستی سلاحی بود پیروز در دست مجاهدان انقلاب اسلامی. و این همان خطی است (خط بنایی) كه شعار الله اكبر را بر بلندای اذان و بر گنبدها و مناره‌های الله اكبر در مساجد اسلامی نقش می‌كرده و اكنون بر بلندای پرچم ایران نشسته است. تكرار این شعار در تركیب كلی پرچم حاشیه‌هائیست كه با اتصال به رنگ سفید پرچم دو رنگ سرخ و سبز را به هم پیوند می‌زند. كه اگر سفید نشانه‌ای از توحید باشد - كه سفید تركیب و توحید همه رنگ‌هاست - این رنگ متن سرخ پرچم را كه نشانه خون و جهاد است به رنگ سبز كه می‌تواند نمادی از آرمان‌های والای اسلام باشد می‌پیوندد.

و گوئی لاله، «لااله الااله» در زمین الله اكبر و هم زیر آسمان الله اكبر روئیده است و این پیام شهیدان اسلام است.»

همان طور كه از نوشتار مجله استاندارد ایران استنتاج می‌شود آرم الله و در مجموع پرچم جمهوری اسلامی ایران با مفاهیمی كاملا اعتقادی، اسلامی و قرآنی طراحی شده‌اند و به كار بستن همین مفاهیم كافیست تا این آرم را به یك آرم مقدس و جاودان مبدل گرداند. در سؤالی كه در لحظات آخر ملاقات با دكتر ندیمی مطرح شد، این بود كه آیا وی فكر می‌كرده است سی سال پس از طراحی آرم جمهوری اسلامی همچنان آن را پایدار ببیند؟ وی در پاسخ گفت: این پرچم به امید به دست دادن به حكومت امام زمان(عج) طراحی شد.

از دیگر آرم‌های طراحی شده توسط حمید ندیمی می‌توان به آرم خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا)، دفتر همكاری حوزه و دانشگاه، آرم پیشین سازمان سنجش، دانشگاه زنجان، مركز توسعه صادرات، انجمن اولیا و مربیان و مؤسسه عالی پ‍ژوهش در برنامه ریزی و توسعه اشاره كرد.

آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یادگاری از شهید چمران

آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اوایل انقلاب توسط گروهی كه تا به حال اسامی زیادی از آنها به گوش خورده است، طراحی شده است. در كتاب درآمدی بر تحلیل عناصر تصویری نوشته فهیمه پهلوان كه به قطع آن را می‌توان جدیدترین منبع موثق درباره آرم‌های طراحی شده پس از انقلاب دانست، نام طراح آرم سپاه پاسداران چمران، حجت و سازگارا ذكر شده است. آن طور كه از شواهد امر بر می‌آید شهید مصطفی چمران آرمی را اتود می‌زند و سپس با مشورت بقیه اعضا این طرح به اجرا می‌رسد. در تماس خبرنگار فارس با مهدی حجت، استاد دانشكده معماری و نخستین رییس سازمان میراث فرهنگی، وی طراحی این آرم را رد كرد و اظهار داشت كه او تنها نظراتی را بر روی آرم داده است. بالطبع تماس با دیگر طراحان این آرم مقدور نبود. اما تلاش‌ها برای یافتن طراح آرم سپاه و داستان این آرم، در فضای مجازی اطلاعات دیگری به ما می‌دهد. سردار سرتیپ یوسف فروتن در مصاحبه‌ای، خود را مسئول طراحی آرم و مهر برای سپاه معرفی كرده است.

وی در مصاحبه خود یكی از برادران حزب‌اللهی را به عنوان طراح این آرم نام برده است و در ادامه از تحلیل آن سخن گفته است. وی در تشریح مفهومی نشانهِ‌های به كار رفته در آرم سپاه، «لا» را نشات گرفته از «لا اله الا الله» دانسته است كه بیانگر دیدگاه و تفكر عقیدتی سپاه پاسداران و به معنای رد تفكر غیراسلامی و غیرقرآنی است. در رأس آرم هم آیه قرآنی «واعدوا لهم مااستطعتم من قوه» (و هر آنچه می‌توانید از نیرو فراهم كنید تا به وسیله آن دشمنان خدا و خودتان را بترسانید) قرار دارد.

شاید بتوان آرم سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را یكی از پیچیده‌ترین آرم‌ها به لحاظ گرافیكی دانست كه بیننده در نگاه اول و حتی شاید دوم آن را نمی‌تواند به خاطر بسپارد.

در این آرم دایره‌ای نیز به نشانه كره زمین و حضور بین‌المللی وجود دارد و همچنین شاخه زیتونی نیز به نشانه صلح طلبی در آن به كار رفته است. از دیگر عناصر به كار رفته در این آرم مشت گره كرده دست راست كه اسلحه‌ای نیز در آن دیده می‌شود، است كه در عین بیان نماد قدرت به مقاومت مسلحانه مردمی و مجاهدت در راه خدا و مبارزه علیه طاغوت اشاره دارد.

شركت پست جمهوری اسلامی ایران

آرم شركت پست جمهوری اسلامی ایران از دیگر آرم‌هایی است كه در این سال‌ها بسیار به چشم قشرهای مختلف جامعه خورده است. این آرم هم مانند دو آرمی كه در قسمت‌های قبلی به آنها اشاره شد توسط یكی از استادان معماری دانشگاه و در حال حاضر رییس دانشكده معماری دانشگاه هنر تهران طراحی شده است. دكتر مصطفی كیانی در گفت و گویی با خبرنگار فارس از داستان شكل گیری این آرم گفت و همچنین اتودهایی از این آرم را در اختیار فارس قرار داد. مصطفی كیانی در ابتدا به جریان شكل گیری این آرم پرداخت و گفت: در سال 1367 هنگامی كه من دانشجوی معماری بودم به لحاظ علاقه‌ای كه به گرافیك، پوستر و طراحی آرم داشتم در مسابقه‌ای كه شركت پست برگزار كرد، شركت كردم. در حدود سه هزار نفر در این مسابقه شركت كردند كه در مرحله اول 700 نفر و سپس 20 و در نهایت 10 اثر برای داوری انتخاب شدند كه در نهایت كار من موفق به مقام نخست شد.

وی ادامه داد: این آرم، هم بیان تصویری و هم بیان نوشتاری دارد. اما به لحاظ تصویری، كه به شكل پرنده به نظر می‌آید، قوی‌تر است. جالب است بدانید كه این پرنده از حروف «پ»، «ج»، و دو «الف» تشكیل شده است كه بال پرنده متشكل از سه خط كه خط اول سه نقطه، خط دوم دو نقطه و خط انتهایی یك نقطه است. این سه خط نشانگر حرف «پ» هستند و بدنه‌ این پرنده متشكل از دو حروف «ج» و «ا» است.

وی درباره توجه داوران آن مسابقه نسبت به مفهوم الفبایی این آرم گفت: من در دو صفحه تمامی حروف را توضیح داده بودم و تمامی رسم این آرم را همراه با قوس‌ها و زوایا مرحله به مرحله به مسابقه ارایه كردم.

وی با تاكید بر اینكه این آرم دارای حركت است ادامه داد: این آرم كه به شكل پرنده‌ای در حال پرواز دیده می شود، در واقع پرنده‌ای است كه از شرق به غرب حركت می‌كند.

كیانی كه از دیگر آرم‌های طراحی شده توسط او می‌توان به آرم بسیج بیست میلیونی(به مناسبت هفته بسیج)، شركت مهندسی عماد و شركت عمران شهرهای جدید وزارت مسكن اشاره كرد، در ادامه گفت و گو با فارس افزود: آرم پست در گذشته و شاید در یك سوم تا نصف كشورها، شیپور و بوق بوده است. شیپور در اصل متعلق به ایرانیان و چاپار در زمان هخامنشیان بوده است. چاپارها به هنگام رساندن نامه‌ها با شیپور مردم را مطلع می‌كردند. رنگ زرد هم به نوعی رنگ اطلاع رسانی است چرا كه صندوق‌ها و ماشین‌های پست در اكثر نقاط جهان، كتاب اول و باجه‌های تلفن همگی زرد هستند.

آرم اولیه این شركت، آرمی است كه از حركت كمتری برخوردار است. اما آرم كنونی دارای قوس‌های بیشتری است كه حركت را در این آرم بیشتر القا می‌كند.

 آرم شركت زمزم طرحی از قباد شیوا

آرم شركت زمزم در سال 1365 توسط قباد شیوا گرافیست ایرانی طراحی شده است. شیوا دو سال پس از اتمام تحصیل در آمریكا به ایران باز می‌گردد و با علاقه پیگیر پروژه‌های گرافیكی می‌شود. قباد شیوا داستان طراحی این آرم را اینگونه برای خبرنگار فارس روایت كرد: در سال 1365 برای شركت ساسان این آرم را طراحی كردم كه به عقیده خودم گزینه‌های بهتری نیز در اتودهای آن وجود داشت. چند نمونه اتود و ماكت برای قوطی‌های نوشابه طراحی شد كه در نهایت قوطی‌ها برای ساخت به كشور سوییس سفارش داده شدند.

وی ادامه می‌دهد: هنگامی كه چند نمونه اتود زدم از طرف سفارش دهنده همه آنها مورد قبول قرار گرفت و گفتند كه هر كدام را بر روی یك نوع قوطی ثبت می‌كنند. شیوا با مزاح از نبود نوشابه دایت در آن زمان می گوید و ادامه می‌دهد: اتفاقا یكی از آرم‌ها را برای نوشابه دایت انتخاب كردند در حالی كه در آن زمان هنوز مهندسین شركت ساسان فرمول نوشابه دایت را به كار نگرفته بودند.

پس از این كه آرم اصلی نوشابه زمزم بر روی قوطی‌ها نقش بست كم كم مردم آن را در خاطر سپردند.

اما این آرم كه تنها جنبه Trade Name و نوشتاری دارد پس از چند سال از طرف سفارش دهنده تغییراتی در آن داده می‌شود. كلمه زمزم كه در ابتدا جدا نوشته می‌شده است پس از چند سال «ز» دوم به قسمت اول كلمه زمزم متصل می‌شود.

برج میلاد هم كه از ساخت و افتتاح آن مدت زیادی نمی‌گذرد آرمش را قباد شیوا طراحی كرده است. پس از 8 اتود اولیه در نهایت از طرف سفارش دهنده باز هم آرمی انتخاب می‌شود كه به عقیده وی بهتر از آنها هم در میان اتودها وجود داشته است.

آرم كنونی برج میلاد نشان دهنده قسمت فوقانی برج است كه تمامی هیكل برج به صورت نگاتیو در آن دیده می‌شود و در كنار آن به دو زبان انگلیسی و فارسی نام برج میلاد نوشته شده است.

آرم‌های شناخته شده و طراحان ناشناس

نبود منبع و شناسنامه‌ای برای پدیدآورندگان آرم‌های آشنا یكی از نكات حائز اهمیت درباره آرم‌های طراحی شده در سی سال انقلاب اسلامی است.

آرم شركت كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، بانك تجارت، بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شركت آب و فاضلاب، سازمان هواپیمایی كشوری، بانك كشاورزی، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، هواپیمایی آسمان، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تامین اجتماعی، جهاد سازندگی، بانك ملی ایران، بانك ملت و سازمان انرژی اتمی تنها چند نمونه از آرم‌های مطرحی هستند كه نام طراحان آنها همچنان ناشناخته است.

همان طور كه پیشتر اشاره شد كتاب « درآمدی بر تحلیل عناصر تصویری در آرم» جز معدود منابعی است كه تمامی آرم‌های طراحی شده پس از انقلاب اسلامی و متعلق به دستگاه‌ها و نهادهای دولتی را در بر دارد. فهیمه پهلوان پژوهشگر و نویسنده این كتاب در گفت و گو با فارس از نحوه اطلاع از نام طراحان این آرم‌ها گفت: در زمان گردآوری آرم‌های دولتی، دانشگاه هنر، ناشر این كتاب با تمامی ارگان‌های دولتی مكاتبه و درخواست نام طراح آرم آن نهاد دولتی را كرد كه در نهایت نام بعضی از آرم‌ها ناشناس مطرح شد.

در حال حاضر برخی از آرم‌های موجود در این كتاب فاقد نام طراح هستند.